Šećer je jedno od najvećih guilty pleasures-a koje dopuštamo sebi: vijekovima ga ljudi konzumiraju u različitim formama, kao med, voće ili u zaslađenim pićima i pekarskim slasticama. Većina čak i ne može zamisliti život bez šećera – jer kome ne prijaju sladoled u vrućim ljetnim danima, topla čokolada u hladnim zimskim noćima i ukusne čokoladne torte u posebnim prilikama?
No, nova je studija otkrila da kafe i pića koja uzimate u kafeterijama (Starbucks!) mogu sadržati i do 23 kašike šećera što može bitno djelovati na vaše zdravlje.
Šta je šećer zapravo?
Šećer je kristalizirana forma šećerne repe, koja se prvo ekstrahuje, purificira i filtrira dok se ne dobije sirovi šećer. Neizostavan je dio u domaćim kolačima, raznim vrstama pića i kojekakvim procesuiranim produktima. Čak je i hrana koja je označena kao zdrava i niskokalorična – zapravo krcata različitim vrstama šećera. Prevelika konzumacija šećera može biti zaista štetna, s obzirom na to da se dovodi u vezu sa gojaznošću, dijabetesom, masnom jetrom, a sve su to jako česti problemi sa kojima se susreće čovječanstvo. Također, ima veliki uticaj na stvaranje karijesa i, generalno, narušavanje dentalne higijene, ali neosporivo djeluje i na brže starenje kože i pojavu akni.
Sudeći po recentnoj studiji, o šećeru možete biti jednako ovisni kao i o supstancama koje se označavaju kao – droga. Stimulacija i pobuđivanje određenih centara u mozgu, pa čak i otpuštanje određenih hormona su apsolutno – identični.
Naime, šećer stimuliše otpuštanje dopamina, hormona koji se smatra odgovornim za osjećaj zadovoljstva. Kada konzumirate šećer, mijenja vam se raspoloženje i dolazi do kratkotrajnog osjećaja zadovoljstva, a jednak se proces dešava i kod upotrebe alkohola, nikotina i kanabisa. Osim toga, slatkiši sadrže pojačivače okusa, koji utiču na okusne pupoljke i palatalnu senzaciju hrane, te blokiraju impulse koji imaju za zadatak „javiti“ centru sitosti, u hipotalamusu, da ste uistinu siti i da vam ne treba više hrane. Osim dopamina, otpušta se i serotonin, poznat kao hormon sreće, kao što se dešava pri upotrebi metamfetamina. Urađeni su eksperimenti na miševima, gdje su jednu grupu tretirali sa heroinom, a drugu sa procesuiranim šećerom. Nakon procesa odvikavanja, rezultati su pokazali da su se miševi iz grupe tretirane heroinom brže oporavili i riješili ovisnosti nego druga grupa tretirana šećerom.
Kako većina ljudi unosi previše šećera na dnevnoj bazi, pokušavaju efekat istog ublažiti vježbanjem, povremenim dijetama, te niskokalorijskom hranom. Do sada su se keto-dijeta, ali i LCHF dijeta, pokazale kao najboljima (i najmanje štetnima po zdravlje) ukoliko želite održati ili izgubiti tjelesnu masu i malo „smiriti doživljaj“ sa slatkišima.
Određeni ljubitelji šećera tvrde da je sasvim uredu povremeno se počastiti nekom čokoladicom jer dobro utiče na vaše raspoloženje. Dakle – uzeti jednu čokoladicu, a ne njih pet je skoro pa-uredu. S aspekta nauke, da razjasnimo, šećer nije droga, zbog molekularnog sastava, iako se po uticaju na mozak i na tijelo može umnogome poistovijetiti sa opojnim supstancama.
